Długi czas naświetlania zdjęcia – 3 długie ekspozycje!

Długi czas naświetlania zdjęcia pozwala nam uzyskać wspaniale rozmytą wodę oraz rozciągnąć chmury na zdjęciu. W skrócie: zmniejsz ISO do minimum , przymknij przysłonę i ustaw czas naświetlania tak, aby uzyskać poprawną ekspozycję. Poczytaj podstawy żeby wiedzieć jak. Te efekty to jedne z najbardziej znanych zastosowań filtrów ND. Filtry szare / neutralne pozwalają na uzyskanie bardzo specyficznego wyglądu oraz efektów na zdjęciu. Rozmywa on ruchome elementy albo kompletnie je usuwa z kadru jak np. samochody lub tworzy duchy ludzi idących po ulicy.

(Ten wpis to kompilacja trzech oddzielnych, teraz wszystko w jednym miejscu !)

Poniżej moje ulubione możliwości i efekty jakie daje długi czas naświetlania i zastosowanie filtrów typu ND1000 czyli dziesięciokrotne wydłużenie czasu naświetlania sięgającego nawet kilku minut.

Długi czas naświetlania zdjęcia pozwala również na malowanie światłem podczas fotografowania jak przykładowo pokaz połykaczy ognia, gwiazdy albo światła samochodów w środku nocy.

Poniżej przykładowa scena i wpływ czasu naświetlania na rozmazanie samochodów. Zwróćcie uwagę na czas i miejsce gdzie te samochodu aktualnie widać – dopiero kiedy zwalniają.

Dynamika sceny

Aby uchwycić scenę fotografowaną powinniśmy użyć krótkiego czasu naświetlania jak 1/1000 sekundy. Pozwoli to “zamrozić” takie detale jak szybko spadające krople deszczu. Aby uwypuklić te same krople powinniśmy użyć dłuższego czasu, jak np. 1 sekunda. Wtedy krople będą wyglądały jak pociągnięcia pędzla, linie, kreski spadające z nieba. Zdecydowanie zmieni to odbiór sceny oraz walory artystyczne samego ujęcia. Co kto woli. Jest to nadal ten sam deszcz ale po prostu inaczej zaprezentowany.

Tutaj omówimy to jak zrobić tak, żeby uzyskać ten drugi efekt. Zawsze bierzmy pod uwagę jak szybko porusza się element fotografowany. Dla spadających kropel deszczu, na które działa grawitacja jedna sekunda może być wystarczająca aby rozmyć ich ruch.

Dla wolno poruszających się chmur na niebie czas ekspozycji powinien być zdecydowanie dłuższy. Jeżeli, nie piździ, nie wieje i nie ma sztormu, to być może dopiero kilkanaście sekund lub kilka minut będzie odpowiednio długim czasem naświetlania, aby ukazać ruch chmur po nieboskłonie.

Warto mieć konkretny plan, pomyśleć o kształcie i kierunku ruchu, aby zdjęcie nie wyglądało jakby było po prostu “poruszone” i rozmazane.

Sprzęt – statyw i filtry

Zakładam, że posiadacie aparat, wystarczy jakikolwiek, byleby umożliwiał zmianę czasu naświetlania, przysłony i czułości ISO.

Długi czas naświetlania zdjęcia wymaga tego aby aparat stał nieruchomo. Zawsze możemy nasz aparat położyć na ławce albo oprzeć o murek ale statyw to po prostu absolutna konieczność, poza samym aparatem. Nikt z nas nie ma daru aby zupełnie nieruchomo trzymać aparat przez trzy albo kilka sekund.

Dodatkowo, ale niekoniecznie Filtr ND jak np. taki kwadratowy albo taki przykręcany jak Hoya ProND 1000 lub inne o dowolnej ciemności, wydłużający nam czas naświetlania. Im ciemniejszy filtr tym dłuższy będzie czas.

Jak uzyskać długi czas naświetlania ?

Długi czas naświetlania wykorzystamy kiedy światła będzie po prostu mniej. Możemy też sprawić aby mniej światła docierało do matrycy. Niby proste ale to światło nie powinno być zmienione. Po prostu powinno być go mniej. Nie powinno mieć innych kolorów, zabarwień. Chmury też dodają odcienia do fotografii.

Bez filtra

• Robić zdjęcie wieczorem  – mniej naturalnego światła
• Robić zdjęcia rano – to samo co wyżej
• Przymknąć przysłonę do maksimum – różne obiektywy przymykają się do różnych przesłon
• Zmniejszyć dynamikę sceny – im coś wolniej się porusza tym dłużej możemy to fotografować – zawsze musimy dobrać czas migawki do prędkości ruchu tego co fotografujemy
• Znaleźć ciemniejsze miejsce o tej samej tematyce np.  strumień w gęstszym lesie
• Używać pełnej osłony przeciwsłonecznej – pomaga eliminować światło z krawędzi
• Najniższe możliwe ISO

Z filtrem

• Wykorzystać filtr ND, filtr neutralny, filtr szary. to wszystko w zasadzie to samo. Potrzebujemy odpowiedniej redukcji ekspozycji. Możecie wykorzystać dedykowane okrągłe ale polecam takie na mocowaniu COKIN, możemy dostać tanio chińskie odpowiedniki oryginału. Są to zwykłe kwadratowe filtry.
• Tania opcja – szybka od maski spawalniczej. Niestety nie wiem o ile może to zmniejszać ekspozycję. raczej trzeba sprawdzić to samemu po zakupie. Kosztują grosze.

Co to filtr ND8, ND16, NDX ?

W skrócie to kawałek plastiku, barwiony ciemną farbą, szarą, neutralną, bez zmiany kolorów. Filtry Cokin P to najwygodniejsze w użytkowaniu filtry fotograficzne.

Zalety filtru szarego ND :

• Filtr wymiarach 58mmx58mm wsadzimy do uniwersalnego mocowania,ważne aby móc je przykręcić do obiektywu.
• chroni przeciwko prześwietleniom jasnych elementów zdjęcia
• pozwala na wydobycie detali z cieni kadru
• zmniejsza ilość światła docierającego do matrycy aparatu / filmu
• pozwala na większe otwarcie przysłony
• dłuższy czas naświetlania pozwala na rejestrację ruchu

Szary filtr ND8

Długi czas naświetlania plaży o wschodzie słońca to po prostu niemożliwość. Uzyskanie przyjemnie rozmytej wody gdy słońce świeci wprost w obiektyw uważam za zdecydowanie niemożliwe. Filtr ND8 to rozwiązanie jakie stwierdziłem, że mi pomoże. Liczba przy literach ND to mnożnik czasu. Gdy zdjęcie bez filtru wymaga 1/4000 sekundy, zdjęcie z filtrem ND16 potrzebuje 4 razy dłuższego czasu naświetlania do uzyskania poprawnej ekspozycji , czyli 1/1000 sekundy. Chciałem osiągnąć bardzo długi czas naświetlania, rzędu 10 – 20 sekund.

Przykłady : FLICKR.

Filtr ND1000

Filtr ND 1000 to aż 10 krotne zmniejszenie ilości wpadającego światła czyli dziesięć razy dłuższy czas naświetlania. Przykładowy filtr opisany jest tutaj Filtr ND KnightX albo więcej informacji o filtrze Hoya.

Jak zrobić zdjęcie powyżej 30 sekund ?

Większość aparatów pozwala na ustawienie maksymalnego czasu naświetlania na poziomie 30-60 sekund. Aby uzyskać dłuższe czasy potrzebujemy wykorzystać wężyk spustowy. Będziemy mogli wcisnąć spust rozpoczynając robienie zdjęcia, i go zwolnić kiedy mamy skończyć naświetlanie. Niestety dłuższe czasy trzeba będzie policzyć ręcznie ponieważ wbudowany światłomierz nie będzie w staniem nam policzyć potrzebnego czasu ekspozycji. Będzie dla niego po prostu za ciemno.

Zdjęcia

0. Porównanie z filtrem i bez

Część lewa kadru jest przesłonięta filtrem ND8. Widać na wodzie dużo więcej detali dzięki zmniejszeniu ilości światła. Po prawej obraz prześwietlony, mało detali przy pojedynczych kroplach wody.

1. Rozmyci ludzie

Przy długi czasie naświetlania ruch ludzi na scenie po prosty zostanie zamazany i zupełnie niewidoczny. W końcu człowiek przechodzący przez scenę jest w jednym miejscu ułamek sekundy. My naświetlamy scenę np. 10 sekund. Zależy to jednak od czasu naświetlania. Przykłady poniżej. Ewentualnie będziemy mogli dostrzec tak zwane “duchy” (ghosting) . Nie jest to nic z czym sobie nie poradzi photoshop albo inne oprogramowanie.

Długi czas naświetlania zdjęcia pod małą koncertową sceną idealnie rozmywa ludzi. Tak naprawdę ten czas nie jest o tyle długi ile wystarczający do rozmycia ich sylwetek. Jak widać sylwetki zostawiają zieloną poświatę od świateł sceny. Czuć, że impreza była dobra 😉

2. Rozmyta woda

Woda uzyska wspaniale rozmytą strukturę. Będzie bardzo miękka i odda to upływ czasu zdecydowanie lepiej. Tutaj często widzimy fotografię albo utrzymane całkowicie w takim tonie albo część zdjęcia, która “płynie” zdecydowanie wyróżnia się na tle kompozycji. Tutaj to zależy tylko od nas i naszej kreatywności.

Przykład długości czasu naświetlania i rozmycia wody w połączeniu z koloryzacją czyli “color gradingiem”, stopniowaniem kolorów lub też koloryzacją.

3. Linie świetlne

Długi czas naświetlania zdjęcia świetnie ukaże nam ruch oraz dynamikę sceny. Najbardziej znane są zdjęcia ulic. Tutaj nieco inna kwestia, czas naświetlania zdecydowanie nie jest długi ale “wystarczający” do ujęcia tematy w sposób jaki chciałem.

Linie w fotografii zazwyczaj wyglądają bardzo dobrze. Prowadzą oko widza przez kadr.

W tych przykładach czas jest krótki ponieważ jest duża dynamika sceny – połykacze ognia i kule ognia są w ciągłym ruchu. Siła światła ognia pozwoliła uchwycić miotające się płomienie przy relatywnie krótkim czasie naświetlania – 0.5-2 sekundy.

Tutaj przykład przejeżdżającego tramwaju. Mocne i silne światła zostawiły linie świetlne a czas naświetlania sprawił, że widać tło (to pionowe to lampa) po przejechaniu tramwaju.

Wschód słońca nad morzem

Długi czas naświetlania zdjęcia – przy wszystkich zdjęciach wykorzystany filtr HOYA ProND 1000. Czasy to okolice 20-30 sekund. Czas możecie sprawdzić po kliknięciu na zdjęcie w widoku galerii w prawym dolnym rogu. Długi czas ekspozycji zapewni nam pięknie i artystycznie rozmyte niebo.

Abstrakcja

Tutaj większy problem to “poruszenie” sceny. W zasadzie wszystko co się rusza możemy śmiało fotografować. Pamiętajmy jednak aby uzyskać ostrość podczas zdjęcia. Dodaje to abstrakcji ale te zdjęcia pokazuje aby dać przykład temu jak, według mnie, zdjęcie długiego czasu naświetlania NIE POWINNO wyglądać 😉

Możecie też poczytać o intencjonalnym ruchu kamery podczas fotografii w celu stworzenia abstrakcyjnej fotografii.

Podsumowanie

Długi czas naświetlania zdjęcia zdecydowanie może dodać uroku naszym zdjęciom, warto skupić się na dokładnym policzeniu potrzebnego czasu dla naszej ekspozycji. Większość aparatów, przy czasie powyżej 30 sekund przełącza się w tryb BULB i musimy sami ręcznie regulować czas naświetlania. Warto najpierw ustawić aparat BEZ filtra a potem po prostu pomnożyć uzyskany czas przez współczynnik

Dodatkowe inspiracje z serwisu Flickr – zdjęcia o długim czasie ekspozycji.

Osobiście uważam, że każdy powinien spróbować uchwycić spacerujących ludzi lub jadące pociągi a filtr do tego nie jest potrzebny. Możecie to zrobić samym aparatem, wystarczy nieco wyobraźni o dopasowania ustawień metodą prób i błędów (moja ulubiona metoda) .

Jeżeli budżet nam na to pozwala warto się zaopatrzyć w filtr ND. Dzięki niemu długi czas naświetlania zdjęcia jest bardzo łatwo uzyskać. Nie trzeba się martwić o zbyt dużo słońca. Moim zdaniem warto kupić nawet najtańszy dla eksperymentowania i choćby dla tych kilku zdjęć w roku, które wykonamy pobliskiemu jezioru, wodzie, górskiemu strumykowi czy rzece. Efekt zdecydowanie jest warty ceny filtra. Pamiętajcie, żeby zacząć od najtańszych a potem jak wam się spodoba kupicie droższe. W photoshopie czy post produkcji taki efekt będzie bardzo dzieżko uzyskać.  Jeżeli długi czas naświetlania i filtr nd, filtr neutralny wam nie odpowiada to polaryzator również jest wartym ceny akcesorium.

Udanych fotek.