Zdjęcia starego Gdańska. Kompozycja w 5 prostych krokach !
Zdjęcia starego Gdańska czyli jak połączyć stare fotografie oraz identyczne kadry sfotografowane aktualnie. Fotografie pokazują Gdańsk kiedyś i dziś. Dwa zdjęcia połączone w jedno. Kolorowe elementy to te części jakie możemy zobaczyć aktualnie zaś czarno białe to elementy oryginalnych fotografii.
W pierwszej części wpisu krótki opis problemów jakie pojawiają się podczas takich zdjęć. W drugiej części znajdziecie opis jak zmontować kilka zdjęć w jedno przez nakładanie warstw. Wykorzystam do tego Affinity Photo – narzędzia Warp Mesh i personę Liquify. Te same zasady tyczą się każdego innego oprogramowania.
Ikoy narzędzi Liquify oraz Warp Mesh w Affinity Photo.
Dla niecierpliwych tutaj macie przykład całego procesu. Poniżej szczegółowe opisy poszczególnych kroków.
Podziękowania dla Instytutu Sztuki PAN !
Oryginalne historyczne fotografie zostały udostępnione dzięki życzliwości Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk – wydziału zbiorów fotografii i rysunków pomiarowych. Panowie Piotr Sypczuk i Piotr Lasek sprawili, że mogłem wykorzystać te zdjęcia i stworzyć kompozyty zgodnie ze swoją wizją i pomysłem “Gdańsk kiedyś i dziś”. Oryginalne zdjęcia dostępne do pobrania w zbiorze archiwum cyfrowego Fototeka Gdańska.
Pomysł na zdjęcia starego Gdańska
Zdjęcia starego Gdańska wydawały się prostym pomysłem. Nałożenie na siebie dwóch lub więcej identycznych fotografii, wykadrowanych w identyczny sposób. Jedno zdjęcie zrobione kiedyś, nazwijmy je wersją historyczną. Druga fotografia to zdjęcie jakie chcemy przedstawić ukazujące aktualne, dzisiejsze czasy danego krajobrazu, rejonu albo elementów miasta.
Jak powtórzyć kadr
To był nie lada problem. Jak otrzymać zdjęcie dokładnie takie jak oryginał, który chcemy powtórzyć. Jak dobrać ogniskową i przysłonę. Dodatkowo trzeba się odpowiednio ustawić aby ostatecznie ustawić kompozycję fotografii. Tutaj była impreza. Jak się okazało, jest to bardzo trudne.
Historyczne aparaty i zdjęcia
Zdjęcia starego Gdańska opublikowane przez Instytut Sztuki były robione na różnorakich kliszach i przez wielu różnych fotografów. Następnie, po latach, zeskanowane do formy cyfrowej. Często stare zdjęcia są fotografowane na filmach analogowych lub papierze fotograficznym i mogą mieć różne wymiary. Na wygląd zdjęcia wpływa rozmiar kliszy, długość ogniskowej oraz właściwości obiektywu. Do tego aparaty typu camera obscura – pudełkowe lub otworkowe dają zupełnie inne formaty zdjęć. To wszystko decyduje o tym jak zdjęcie będzie wyglądać a dokładniej mowa tu o dystorsjach widocznych na zdjęciu.
Każdy obiektyw wprowadza mniejsze albo większe dystorsje. My po prostu możemy ich nie widzieć albo dla nas taki obraz jest wystarczająco dobry jakościowo i nie narzekamy.
Dodatkowo wywoływanie zdjęć analogowych inaczej wpływa na ostrość elementów. My używamy pędzla do rozjaśnienia elementów fotografii. Przy fotografii analogowej np. Ansel Adams używał dosłownie pędzla z chemią do rozjaśnienia albo przyciemniania. Malował po tym zdjęciu jak malarz po płótnie. Również składniki chemiczne wykorzystane do wywoływania zdjęcia mają wpływ na finalny efekt.
Dystorsja
Zdjęcia starego Gdańska mają, moim zdaniem, zadziwiająco mało dystorsji. Zdjęcia są bardzo ostre oraz linie proste są proste, linie perspektywy horyzontu są też zdecydowanie inaczej odwzorowane niż to co byłem w stanie otrzymać. Zobaczycie różnice niżej.
Beczkowa – prostokąt zamienia się w beczkę – prostokątne zdjęcie jest zaokrąglone, szczególnie jest to widoczne przy krawędziach zdjęciach gdzie efekty słabej jakości optyki są dużo bardziej widoczne
Poduszkowa – tutaj odwzorowany prostokąt przypomina poduszkę – tak jakby był wypukły
Falista – widzimy ‘falę’ jakby zdjęcie było przedstawione na falującej powierzchni. To są już ostre niedociągnięcia układu optycznego.
Kompresja perspektywy
Tutaj prosty przykład jak ciężko jest zrobić odpowiednie zdjęcie. Kadr jest w teorii ten sam jednakże jego “środek”wygląda zupełnie inaczej. Dla moich ustawień obiektywu wieża Bazyliki Mariackiej jest zupełnie innych wymiarów niż to co widzę ja. Stare zdjęcie Gdańska posiadają “bliższe” tło. Jakby kompresja perspektywy była większa, i zdjęcia robione były długim obiektywem. Problem w tym, że w tamtych czasach takiej optyki po prostu nie było. Dodatkowo wszystko nie jest tak bardzo “blisko” jak przy zdjęciu z “dzisiaj”. Korzystałem z obiektywu 18-55mm i nie mogłem cofnąć się bardziej bo za plecami miałem budynki i kamienice. Jeżeli pierwszy plan zdjęcia wygląda dobrze to wieża z tyłu jest zupełnie inna 🙁 Od poprawek tego typu problemów mamy obróbkę graficzną.
Tutaj przykład tego jak duże są różnice przy relatywnie tych samych wymiarach kadru. Im głębiej w zdjęcie tym większe różnice. Tylko częściowo Brama Mariacka zachowuje relatywnie podobne wymiary.
To skoro już udało nam się zrobić jakieś zdjęcia nadszedł czas na …
Montowanie zdjęć w jedno przez nakładanie warstw
Stare zdjęcia będzie naszym tłem i bazą. Będziemy dodawać elementy na oryginalne, historyczne tło. Każda część nowego zdjęcia powinna być idealnie dopasowana do oryginału. Tutaj do pomocy wchodzą dwa główne narzędzia.
Warp mesh – narzędzie pozwalające dowolnie zmieniać i kształtować elementy i krzywe łączące punkty siatki. Możemy dowolnie dodawać punkty jakie połączą się w sieć.
Liquify – w narzędziu korzystamy z pędzla jaki pozwala na ‘rozciąganie’ i uplastycznianie obrazu. Możemy odchudzać ludzi, rozszerzyć elementy albo je kurczyć. Przypomina to nieco malowanie po płótnie palcem.
Dzięki temu będziemy mogli dopasować elementy wymiarami. Rzadko kiedy uda nam się dopasować całe zdjęcie jednocześnie. Z doświadczenia wiem, że możemy liczyć tylko na poszczególne elementy. Ogólne zasady opisałem kiedyś tutaj. W tym wpisie konkretnie zobaczymy jak to wygląda przy blendowaniu elementów z całego zdjęcia. Zasady są proste
Proces nakładania zdjęć – warstw nowych elementów na stare zdjęcia
Wybierz tło
To będzie Twoja baza, główna fotografia jak np. historyczna Gdańska. Może to być zeskanowana pocztówka, obraz z książki albo klisza filmu. Pamiętajcie o prawach autorskich. Oczywiście możecie je obrobić jak wam się podoba. Warto zawsze trochę wyostrzyć i dodać kontrast.
Dodaj zdjęcie z innych czasów albo z innymi elementami
Dodaj zdjęcie z konkretnym elementem jaki chcesz wkomponować w historyczny widok. Kadr i perspektywa powinny być identycznie a kluczowe elementy się zgadzać. Pamiętaj aby połączenie tych zdjęć wyglądało jak najbardziej naturalnie, nie robisz tego w końcu w pancie 😉 Mogą to być zdjęcia starego Gdańska ale z innych epok. Najlepiej kiedy architektura i budynki na zdjęciu są podobne tak aby istniały elementy wspólne zakotwiczające kompozycję zdjęć.
Ustaw perspektywę zdjęcia aby dopasować konkretny obszar
Ustaw 50% przeźroczystości na nowej warstwie. Użyj narzędzi warp mesh i liquify aby dopasować perspektywę i wymiary wybranego obszaru jak najdokładniej.
Stwórz maskę dla wybranego elementu aby tylko on był widoczny
Maska warstwy pokaże tylko wybrany obszar, który powinien być jedynym kolorowym elementem na zdjęciu. Dodatkowo możesz ręcznie edytować maskę dla dokładniejszego połączenia zdjęć. Wciśnij klawisz ALT i kliknij na maskę po czym pędzlem – bielą i czernią pokaż albo zakryj obraz. Biały kolor pokazuje obraz, czarny go zakrywa.
Powtórz kroki dla każdego obszaru jaki chcesz dodać
Idealne dopasowanie całego zdjęcia wymaga sporo pracy. Jak ze wszystkim. Im więcej czasu na to poświęcimy tym więcej się nauczymy i w przyszłości szybciej nam to pójdzie. Znacznie lepsze efekty daje poświęcenie dłuższej ilości czasu i dopasowanie pojedynczych elementów.
Tutaj galeria z poszczególnymi krokami obróbki zdjęcia.
Zdjęcia starego Gdańska kiedyś i dziś
Kadry pochodzą z archiwum Instytutu Sztuk PAN. Fototeka Gdańska. Zdjęcia i elementy z “dziś” robione na przełomie lato / jesień 2020.
Dwór Artusa w Gdańsku z fontanną Neptuna. Widok na Długi Targ. 1928 / 2020.
Widok na Długie Pobrzeże nad Motławą czyli zdjęcia starego Gdańska czy może to już jest Wiedźmiński Novigrad 😉 Daty fotografii 1928/2020. Niemalże 100 lat różnicy, dużo się nie zmieniło. Pytanie czy to dobrze, czy źle ? 🙂
Widok na pobrzeże z Wyspy Spichrzów. Główny temat zdjęcia to Brama Mariacka oraz budynek w jakim aktualnie znajduje się Muzeum Archeologiczne. Brama zbudowana w XV wieku, prowadzi do skarbca bursztynu jakim są stragany na ulicy Mariackiej.
Skrzyżowanie ulicy Tkackiej i Piwnej. 1928 / 2020. Jedno z głównych miejsce nocnych schadzek Gdańszczan i turystów.
Ulica Piwna 26 lat później. Zdjęcia 1954 / 2020. Widoczny brak części kamienic, jeszcze nie odbudowanych po wojnie. W tym przypadku bardzo trudno było dopasować metalowe zdobienia i znak Domu Rzemieślnika.
Krowa Brama na ulicy Ogarnej. Jedna z najstarszych bram wodnych gdańskich. Bramy wodne to przejścia zapewniające bezpośredni dostęp do wnętrza miasta z wody, rzeki albo morza.
Ulica Kaletnicza i widok na wieżę Bazyliki Mariackiej. Oryginał datowany na lata 1935-1939. Zdjęcie kolorowe z roku 2020.
Podsumowanie
Projekt “Zdjęcia starego Gdańska” uważam za bardzo udany. Zdecydowanie dużo nauczyłem się o historii, optyce i kadrowaniu. Do tego nabrałem wprawy w obróbce zdjęć. Dodatkowo ćwiczenia z maskowania elementów fotografii były zdecydowane łatwiejsze dzięki pracy z tabletem graficznym. Klikanie tego wszystkie myszką byłoby bardzo uciążliwe.
Takie projekty fotograficzne mogę z całym serwem polecić każdemu, kto chce się czegoś nauczyć, szlifować swój fotograficzny warsztat albo po prostu zrobić coś nowego. Jak nie macie takich zdjęć to skorzystajcie np. ze starych pocztówek 🙂
#zdjęciasteregogdańsks
